Igrexa de San Xoán ou San Nicolao de Portomarín

A igrexa é unha obra do século XIII. Aquí trasládase un dos colaboradores máis directos do mestre Mateo (algúns autores como Pita Andrade sinalan a presenza do propio Mateo) que se encargará da construción do templo á beira do Miño, nunha posición estratéxica no Camiño Francés. Nos anos 50 do século XX será trasladada á súa localización actual, tras a construción do encoro de Belesar. Por este motivo, aínda se pode ver a numeración dos perpiaños.

Ten a estrutura dunha igrexa-fortaleza. Consta dunha soa nave e cabeceira semicircular precedida dun tramo recto.

A fachada principal está coroada por unha amea, con seteiras e torres a ámbolos dous lados. Presenta un gran arco de descarga dividido en dúas partes por un tornachuvias. Na parte superior vese un enorme rosetón labrado ao detalle que é un dos de maior tamaño en Galicia. Na parte inferior atópase o pórtico principal, con tres arquivoltas de medio punto, abucinadas e decoradas con motivos vinculados ao taller de Mateo. Destacamos a interior onde aparecen os vinte e catro Anciáns da Apocalipse tocando os seus instrumentos musicais. O tímpano, liso e monolítico, está decorado coa figura do Pantocrátor. As arquivoltas apóianse sobre tres pares de columnas. Os capiteis presentan unha rica decoración vexetal.

Conserva a porta norte e a sur. No tímpano norte represéntase a Anunciación e no sur unha figura con casulla e mitra entre dous personaxes. As arquivoltas de ámbalas portas están ricamente decoradas.

O interior da igrexa é sobrio e elegante. A nave cóbrese cunha bóveda de canón apuntado que no tramo anterior á cabeceira complétase con dúas arestas. A cabeceira está cuberta con bóveda de canón o tramo recto e de cascarón. Sobre o arco triunfal ábrese un rosetón que ilumina a nave. A ámbolos dous lados hai dous baldaquinos.

A ámbolos dous lados da porta principal dúas escaleiras de caracol dan acceso a un corredor ao pé do gran rosetón e, desde el, ao paseo de rolda ameado e a catro torres tamén ameadas.

San Xoán de Portomarín é un dos mellores exemplos do románico galego e está declarada Monumento Histórico–Artístico dende 1931.

Podes facer unha visita virtual en 360º premendo eiquí.