

Neveiros de Xunqueira de Espadanedo

Neveiras, Neveiros, Pozas da Neve ou Casas da Neve son algúns dos nomes que reciben as construcións erixidas en Galicia para o almacenamento, conservación e aproveitamento da neve que se utilizaba tanto na conservación de alimentos como na fabricación de refrixerios (bebidas xeadas), ou mesmo con usos terapéuticos.
Estas construcións pétreas escavadas na terra presentan dúas tipoloxías diferentes con dúas funcións distintas: “pozas” e “neveiras”. As “pozas” son estruturas asociadas ás “neveiras”, coa función de colleitar a neve recentemente caída antes de que o sol ou a choiva a derreta; neve que posteriormente levará á “neveira” para ser almacenada entre capas de palla que preservarán o xeo en perfecto estado para o seu consumo durante as calores estivais.
A orixe destas estruturas hai que situalo na “Pequena Idade do Xeo”, período de tempo comprendido entre mediados do século XVI e comezos do XVIII. Nesta etapa a temperatura descende, a neve é máis abundante e chega a serras de menor altitude; feito que impulsará, por parte das distintas institucións (fundamentalmente relixiosas e mosteiros cistercienses), a construción de “pozas” e “ neveiras”.
A documentación dos séculos XVII- XIX infórmanos da existencia de “pozos da neve” na Serra de Cabeza de Meda: dúas propiedade do mosteiro de Santa María de Xunqueira de Espadanedo, un da cidade, outros de particulares e algún pertencente aos mosteiros de Santa Cristina ou Santo Estevo. Deste número tan inxente de “ neveiros” no Meda, actualmente consérvanse dúas “casiñas da neve” recentemente recuperadas.